جزیره هرمز؛ سرزمین خاک های رنگی

با مساحت ۴۲ کیلومتر مربع در هشت کیلومتری بندرعباس واقع شده است. وجود کانی‌ها و سنگ‌های زیبا، لقب موزه زمین‌شناسی و بهشت زمین‌شناسان را به این جزیره بخشیده است. وقتی به نزدیکی نوار ساحلی برسید و ناخدا موتور قایق را خاموش‌کند سکوتی اسرارآمیز حکم‌فرما می‌شود.  

تنها سکونت‌گاه این جزیره روستای کوچک هرمز است که به‌صورت بدوی در میان درختان نخل قرارگرفته است. این روستا دارای مسجدی با سنگ‌های زرد رنگ و کوچه‌های خاکی پرپیچ‌وخمی است که به‌ندرت شلوغ می‌شوند. ویرانه‌های قلعه شگفت‌انگیز پرتغالی‌ها نیز در کناره شمالی جزیره قرار گرفته و بقیه ۴۲ کیلومتر مربع از مساحت این جزیره خالی از سکنه است.

تاریخچه

جمعیت تقریبی ۷۰۰۰ نفر تا قرن ۱۴ میلادی این جزیره لارون نام داشت و هرمز، نام یک شهر تجاری مهم در کنار رودخانه میناب بود. با حمله خونین مغول‌ها، پانزدهمین امیر هرمز برای حفظ جانش مجبور به ترک این شهر شد. وی با بسیاری از مردمی که از این شهر آواره شده بودند ابتدا به جزیره کیش و سپس به لارون نقل‌مکان کرد. با توجه به موقعیت استراتژیک این جزیره، هرمز جدید خیلی زود به مرکز بازرگانی مهمی تبدیل شد که پذیرای مهاجران زیادی از هرمزگان و مناطق دورتری چون هند و آفریقا بود. بازدیدکنندگان از هرمز، آن را غنی، شلوغ و مجلل توصیف می‌کردند. پس‌ از آن این جزیره به اشغال پرتغالی‌ها درآمد.

سرانجام پرتغالی‌ها در اوایل قرن ۱۷ میلادی توسط شاه‌عباس صفوی بیرون رانده شدند و شاه‌عباس مرکز تجارت را به بندر گمبرون منتقل کرد که پس ازآن نام بندرعباس را از این پادشاه به ارث برد. هرمز که مرکزیت تجارت از آن سلب شده بود طی قرن‌های متمادی راه افول و زوال خود را سپری کرد.

دیدنی های هرمز

قلعه پرتغالی‌ها

در ۷۵۰ متری بندرگاه جزیره هرمز قلعه مشهور پرتغالی‌ها قرار گرفته است. این قلعه شاید عظیم‌ترین دژ استعماری باشد که در تاریخ سرزمین پارس بنا شده است. با وجود قرن‌ها سهل‌انگاری در نگهداری از این قلعه که باعث شده بخشی از دیواره‌های آن به دریا فرو ریزد، هنوز هم دیواره‌های ضخیم، توپ‌های زنگ‌زده و عظمت بنا، زیبایی خاص این قلعه را حفظ کرده‌اند.

عکس از: وحید حسینی

از بندر که در کناره خط ساحلی قدم بردارید به دیواره‌های قلعه می‌رسید، اگر در جهت خلاف عقربه‌های ساعت دیواره‌های قلعه را دور بزنید به دو توپ جنگی زنگ‌زده و آستانه ورودی با قوس کم برمی‌خورید که درست روی دماغه جزیره قرار گرفته است.

از آستانه سرپوشیده قلعه که عبور کنید به یک حیاط پهناور روبه‌دریا می‌رسید. درست مانند اینکه به یکی از اسلحه‌سازی‌های عهد باستان وارد شده‌اید. در میانه حیاط کلیسای زیرزمینی با سقف باشکوه قوسی شکل قرارگرفته است. پیش‌از اینکه مسیر نشانه‌گذاری شده با سنگ‌ها را دنبال کنید تا به باروها برسید می‌توانید از طبقه همکف برج نگهبانی دیدن کنید.

پس از ورود پرتغالی‌ها به جزیره‌ی هرمز، ابتدا آن‌ها اقدام به ساخت یک کلیسا کردند. سقف این کلیسا را با سنگ‌های مرجانی زیبایی که در جزیره یافتند، تزئین کردند. سقف زیبا و حیرت‌انگیز این بنا نشان‌دهنده‌ی هنر و ذوق معماران پرتغالی است. جالب‌تر از سقف این کلیسا، ستون‌های آن است که با الهام گرفتن از سبک معماری منطقه به‌صورت درخت‌های نخل و به سه رنگ سبز و سفید و قرمز (تنها رنگ‌های مرجان موجود در سراسر جزیره) ساخته شده است.